ΑΛΟΥΣΤΙΝΕΣ, ΟΙ ΝΕΡΑΙΔΕΣ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ (ΣΥΜΗ)

ΑΛΟΥΣΤΙΝΕΣ, ΟΙ ΝΕΡΑΙΔΕΣ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ (ΣΥΜΗ) 

της Ειρήνης Γαζή 

Ξωτικά, νεράιδες, αερικά, καλικάντζαροι και άλλες παράξενες οντότητες θέλουν οι αφηγήσεις της νεοελληνικής παράδοσης να μας εμφανίζονται πότε - πότε από άλλους κόσμους, να στοιχειώνουν τη φαντασία μας και να διατηρούν ζωντανές τις ανησυχίες μας για την ύπαρξη άλλων διαστάσεων και άγνωστων κόσμων! Στα διάφορα χωριά της Ελλάδας και γενικά σε μέρη που δεν έχουν χάσει το φυσικό τους περιβάλλον αφθονούν τέτοιες ιστορίες. Αντίθετα, τα φώτα, η φασαρία και η έλλειψη πράσινου στις μεγαλουπόλεις διώχνουν μακριά αυτά τα πλάσματα. Στη Σύμη, η παράδοση θέλει κάθε καλοκαίρι τον Αύγουστο, να κάνουν την εμφάνισή τους οι Αλουστίνες...

Νεράιδες λευκοντυμένες, πανέμορφες θηλυκές φιγούρες με μακριά μαλλιά που σύμφωνα όμως με κάποιες δοξασίες έχουν πόδια τράγου, ενώ με άλλες αυτιά γαϊδάρου, οι Αλουστίνες βγαίνουν κοντά στις 12 το μεσημέρι ή στις 12 τα μεσάνυχτα τις νύχτες που δεν έχει φεγγάρι και χάνονται το πολύ στις τρεις του πετεινού. Οι Αλουστίνες βγαίνουν πάντα Αύγουστο, που τον λένε και Άλουστο ή Δριμάρη από τις δρίμες μέρες ή ημερομήνια, τις έξι πρώτες ημέρες του. Οι παλιοί συνήθιζαν να μην πλένονται αυτές τις μέρες από φόβο. Όπως όλες οι Νεράιδες ή Αναράδες, που το όνομά τους προέρχεται από τις αρχαίες Νηρηίδες, τις Νύμφες της θάλασσας, συχνάζουν κοντά σε πηγάδια, πηγές, αλλά και σε αγρούς και αλώνια. Τους αρέσει πολύ ο χορός και η μουσική και αρπάζουν τους άντρες και τους βάζουν στο χορό.

Σύμφωνα με μία εκδοχή του μύθου όταν χορεύουν οι Αλουστίνες, τραγουδούν «Πάμπακος ή Μόλυβος;» και όποιος πει «Μόλυβος» τον αφήνουν, μα όποιος πει «Πάμπακος» τον παίρνουν μαζί τους ή τον πετούνε τόσο ψηλά που δεν μένει τίποτε από αυτόν. Μια άλλη εκδοχή λέει ότι πέφτουν ξαφνικά πάνω στους διαβάτες και τους καβαλικεύουν στο σβέρκο και κάνουν την ερώτηση αυτή. Όποιος πει λοιπόν «Σίδηρος» για απάντηση, τότε υποτάσσει την Αλουστίνα και μπορεί να την πάρει μαζί του και να την έχει για δούλα! Ό,τι πιάνει εκείνη θα πληθαίνει!

Μάλιστα, έλεγαν οι παλιοί ότι σαν βρεις Αλουστίνα το μεσημέρι, να προλάβεις να την πιάσεις από τα μαλλιά να μην σου φύγει και να την βάζεις να σου αλέθει γιατί δεν σώνεται ποτέ το άλεσμα της… . Άλλος τρόπος να πιάσει κανείς Αλουστίνα είναι να περιμένει τη στιγμή που λαλεί ο πετεινός και πρέπει να φύγουν, να πιάσει από το χέρι αυτή που έχει διαλέξει και να την κρατήσει σφιχτά να μην φύγει. Μόλις ξαναλαλήσει ο πετεινός και αυτή μένει πίσω, είναι υποχρεωμένη να τον ακολουθήσει και να κάνει ό,τι της λέει. Πάντα, όμως, μετά από κάποιο διάστημα αυτή θα βρει τρόπο να επιστρέψει στον κόσμο που ανήκει.

Αν βρεθείτε λοιπόν μεσάνυχτα του Αυγούστου στη Σύμη και δείτε μια όμορφη γυναίκα ντυμένη στ’άσπρα και σας ρωτήσει «Πάμπακος ή Μόλυβος;», μην ξεγελαστείτε! Θα βγήκαν βόλτα οι Αλουστίνες… και ήδη ξέρετε τι πρέπει να της πείτε :)